Skąd się wzięły tak nietypowe nasze nazwy dzielnicowe

Golisuki, Wesołe miasteczko, Drzewianki, Jerozolima to nazwy dzielnic i osiedli w Jaworznie. Niektóre z tych jaworznickich nazw stosowane są do dzisiaj, inne zaniknęły, choć niektóre z nich czasem goszczą na ustach starszych mieszkańców. Postanowiłam ruszyć tropem tych nazw i odszukać ich pochodzenie. Nie było to łatwe zadanie, posiłkowałam się wydawnictwami jaworznickimi i także rozmowami ze starszymi mieszkańcami Jaworzna. Nie wszystko się zgadzało bo starsze książki nieco inaczej tłumaczyły nazwy niż te ostatnio wydane dlatego ten poniższy opis to subiektywny mój wybór.  

Jaworzno ma sporo dzielnic i są to: Bory, Byczyna, Cezarówka, Ciężkowice, Dąbrowa Narodowa, Długoszyn, Dobra,Góra Piasku, Jeleń, Jeziorki, Koźmin, Niedzieliska, Pieczyska, Siłownia, Stara Huta, Szczakowa, Śródmieście, Wilkoszyn i Wysoki Brzeg.

W skład tych dzielnic wchodzi kilkanaście osiedli: Awaryjne, Azot, Cegielniana, Chrząstówka, Energetyków, Gagarina, Gigant, Górnicze, Tadeusza Kościuszki, Leopold, Łubowiec, Pańska Góra, Podłęże, Podwale, Pszczelnik, Sfera, Skałka, Sobieski, Stałe i Warpie.

Dzielnica Bory - jak sama nazwa wskazuje wzięła się od gęstych lasów - borów, które występowały na tym terenie.

Dzielnica Jeziorki - od jezior i stawów, występujących w tamtym miejscu.



Dzielnica Długoszyn pochodzi od imienia Długosz, czyli wysokiego człowieka, który mieszkał w tamtym miejscu

Dzielnica Szczakowa - nazwa pochodzi z kolei od imienia Szczak i oznacza jego osadę. Najpierw nosiła nazwę Szczaków, podobnie jak na przykład Kraków.

Dzielnica Pieczyska pochodzi od słowa "piecysko", czyli od dużego pieca do wypalania wapna.

Dzielnica Dąbrowa Narodowa. Pierwszy człon nazwy oznacza las dębowy. Wcześniej mówiło się o tym miejscu - ,,Dąbrowy. Dopiero w XIX wieku mieszkańcy przeszli na liczbę pojedynczą.

Dzielnica Góra Piasku to nazwa osiedla, pochodząca od pisakowej wydmy od strony Niedzielisk (wcześniej osiedle nazywało się Szczakowa-Wieś).

Dzielnica Ciężkowice wzięła swoją nazwę od nazwiska Cieszek, człowieka, który osiedlił się w tej części dzisiejszego Jaworzna. Zaskakujące? A jednak to prawda. Wieś z początku nazywała się bowiem ,,Cieszkowice". Tak też nazywano potomków Cieszka. - Podobnie jak dzieci Jana, to Janowice - wyjaśnia Maria Leś-Runicka (badacz dziejów Jaworzna). Zmiana z Cieszkowic na Ciężkowice pochodzi od słowa ,,ciężki". W XIX wieku obie nazwy stosowano zamiennie razem z pośrednią - ,,Cięszkowice".

Dzielnica Jeleń, jej nazwa związana jest z legendą. Według niej, w lasach nad Przemszą pewien myśliwy darował życie napotkanemu jeleniowi. Szczęśliwe zwierzę odwdzięczyło się człowiekowi. Uderzyło kopytem o ziemię i odsłoniło źródło wody. Dzięki temu osiedlili się tam ludzie.

Dzielnica Byczyna to gwarowo - ,,bycina". Nazwa oznacza miejsce wypasu i hodowli bydła.

Dzielnica Wilkoszyn – to była osada woja Wilka, który walczył w bitwie pod Płowcami w 1331 r. Mówiło się, że była to osada króla Władysława Łokietka. W wilkoszyńskiej puszczy pracowali Wilkosi, czyli kopacze rudy galenowej.

W dzielnicy Łubowiec prawdopodobnie znajdował się tartak, gdzie na potrzeby kopalni korowano drewno (czynność polegała na usuwaniu z powierzchni drewna kory lub kory z łykiem). Wielu mieszkających tam ludzi zajmowało się wyrobem koszyków właśnie z tego łyka . Kosze te zwano łubiankami, i od ich nazwy prawdopodobnie powstała nazwa Łubowca.
Nazwa dzielnicy Dobra pochodzi od wybudowanego w 1544 r. młyna o nazwie Dobry. W młynie znajdowało się jedno koło zakupne. Na terenie Jaworzna młyny znajdowały się jeszcze w Ciężkowicach i Długoszynie oraz po dwa w Szczakowej, Byczynie oraz Jeleniu.
Co do miejsc, ciekawymi nazwami są ,,Robak" i ,,Nowa Wieliczka", którymi mianowano skupiska jednakowych domków wzdłuż ulicy Olszewskiego. ,,Robak" to nazwa pochodząca od więzienia dla osadzonych tam włóczęgów i drobnych przestępców, skazanych na pracę w kopalniach. Określenie ,,Robak" oznacza bród. Nazwa ,,Nowa Wieliczka" pochodzi od górników z Wieliczki

c.d.n.